Verandering doet pijn….gelukkig maar

Ik schrijf dit in een periode van allerlei organisatorische veranderingen en ik moet eerlijk zeggen: `Ik ga er niet zo goed op’. Dat heeft vast ook met mijn leeftijd te maken. Collega’s zeggen wel eens: “je hoort bij het meubilair”, maar het is erger aan het worden. Het voelt alsof ik het meubilair nog zelf heb gemaakt. Verandering doet altijd pijn. Zelfs als we weten: dit is goed voor mij. Onze natuurlijke neiging is nu eenmaal: laten we alles houden zoals het nu is.   

Ik zie mijzelf als een Positief-kritisch-mens en ben misschien ook niet altijd makkelijk te overtuigen. Om afscheid te hebben moeten nemen van zaken die, naar mijn weten, best goed werkten doet mij pijn. De “Don’t fix it when it’s not broken” strijd in mijn hoofd met de “je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden” houding. Nu moeten we afwachten welke organisatorische veranderingen uiteindelijk beter blijken te zijn. Maar een verandering is onvermijdelijk.

Als het makkelijk te realiseren was, hadden ze het zelf wel gedaan

Eenzelfde soort weerstand zie ik ook bij de mensen die bij ons komen. Terwijl zij juist voor hulp bij een verandering komen, verwezen of niet. Ze ervaren allemaal een soort “pijn”, bijvoorbeeld in de vorm van teleurstelling, frustraties, verdriet, angsten en onvervulde wensen. Allemaal zeer begrijpelijke menselijke emoties en ik help ze graag. Maar vaak niet op de manier zoals zij tevoren verwachten. De meesten willen zo snel mogelijk van die pijn af en hebben in hun hoofd wat voor hen de oplossing is. Maar als dat zo makkelijk te realiseren was, hadden ze het zelf al lang gedaan. Bijvoorbeeld de toekenning van een bepaalde voorziening zoals (grotere) huisvesting.

Verandering gaat vaak over andere dingen. En het klinkt misschien gek, hun ervaren pijn is ‘goed’. Niet op een masochistische of sadistische manier, maar als motivatie en kracht om iets anders te gaan doen/denken. En als dat niet kan of lukt, te leren ervaren en omgaan met de situatie en deze zelfs te leren accepteren. Heel soms is de gewenste verandering wel te realiseren maar meestal niet, en dan begint het hulpverleningsproces pas echt. Want hoe kom je dan toch verder?

Ruimte maken om verder te kunnen

Dan proberen we samen eerst om meer ruimte te krijgen zodat we verder kunnen, welke kant het ook op gaat. Dat is een kwestie van goed aanvoelen en meebewegen. Want beweeg je als hulpverlener te snel in wat jij denkt dat nodig is, dan loop je het risico enkel op weerstand te stuiten omdat dat er vaak zo anders uitziet dan wat mensen voor ogen hadden.  En dan kom je niet verder.

In dit hele proces blijft dat mensen zelf, autonoom, mogen blijven bepalen hoe ze verder willen en kunnen komen. Anders zou de (vrijwillige) hulpverlening niet meer zijn dan de uitvoering van opdracht.

Ik heb ook steeds meer pijn. Zou het bij mij de ouderdom zijn?

Johan Schrijf (medewerker Voor Ieder 1 onder pseudoniem)